ԱՄՆ 11 նահանգներ և բազմաթիվ քաղաքներ ճանաչել են Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի) անկախությունը

2020 թ.-ի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ Միացյալ Նահանգների 11 նահանգներ և շատ քաղաքներ ճանաչեցին Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն) անկախությունը, ներառյալ Միացյալ Նահանգների ամենամեծ նահանգը՝ Կալիֆոռնիան և Միացյալ Նահանգների ամենամեծ քաղաքներից մեկը՝ Լոս Անջելեսը, ընդունելով համապատասխան բանաձևեր ի աջակցություն Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի:

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության (Արցախի Հանրապետության) արտաքին քաղաքականության կարևորագույն առաջնահերթություններից է հանրապետության անկախության միջազգային ճանաչումը։ Արցախի Հանրապետության ժողովուրդը երեք անգամ՝ 1991 թ. դեկտեմբերի 10-ի անկախության հանրաքվեին, 2006 թ. դեկտեմբերի 10-ի և 2017 թ. փետրվարի 20-ի սահմանադրական հանրաքվեին արտահայտել է սեփական պետականությունը ժողովրդավարական նորմերի հիման վրա կառուցելու և ամրապնդելու իր վճռականությունը:

Պետականաշինության գործընթացում արձանագրված հաջողությունները թույլ են տվել հասնել որոշակի դրական տեղաշարժի Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման գործում:

Թվարկենք ԱՄՆ նահանգներն ու քաղաքները, որոնք ճանաչել են Արցախի անկախությունը

  1. 17 մայիսի, 2012 թ.՝ ամերիկյան Ռոդ-Այլենդ նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձև,
  2. 6 օգոստոսի, 2012 թ.՝ ամերիկյան Մասաչուսեթս նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձև,
  3. 25 հոկտեմբերի, 2012 թ.՝ ավստրալիական Նոր Հարավային Ուելս նահանգի Օրենսդրական խորհրդի բանաձև,
  4. 10 ապրիլի, 2013 թ.՝ ամերիկյան Մեն նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձև,
  5. 30 մայիսի, 2013 թ.՝ ամերիկյան Լուիզիանա նահանգի Սենատի բանաձև,
  6. 8 մայիսի և 27 օգոստոսի, 2014 թ.՝ ամերիկյան Կալիֆորնիա նահանգի Ասամբլեայի և Սենատի համատեղ բանաձև,
  7. 3 մարտի, 2016 թ.` ամերիկյան Ջորջիա նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձև,
  8. 29 մարտի, 2016 թ.` ամերիկյան Հավայի նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձև,
  9. 28 սեպտեմբերի 2017 թ՝  ամերիկյան Միչիգան նահանգի Սենատի բանաձև։
  10. 24 ապրիլի 2019 թ՝   ամերիկյան Մինեսոտ նահանգի Սենատի բանաձև;
  11.  25 ապրիլի 2019 թ՝  ամերիկյան Կոլորադո նահանգի Ներկայացուցիչների պալատի բանաձեւ:

 

Նմանատիպ բանաձևեր ընդունվել են նաև հետևյալ քաղաքների կողմից.

  • 23 ապրիլի, 2013 թ.՝ Ֆրեզնո (ԱՄՆ, Կալիֆորնիա),
  • 10 սեպտեմբերի, 2013 թ.՝ Լոս-Անջելոս (ԱՄՆ, Կալիֆորնիա),
  • 5 նոյեմբերի, 2013 թ.՝ Հայլենդ (ԱՄՆ, Կալիֆորնիա),
  • 20 ապրիլի, 2016 թ.` Հոնոլուլու (ԱՄՆ, Հավայի)։

 

1999 թ. մարտի 11-ին, Եվրախորհրդարանը ընդունել էր բանաձև, որում նշված էր, որ Արցախի Հանրապետություն հռչակել է իր անկախությունը միութենական հանրապետությունների համանման հայտարարությունների ընդունումից անմիջապես հետո:

Արցախի միջազգային ճանաչումը, լրացուցիչ խթան հանդիսանալով արցախյան պետականության և, մասնավորապես, նրա ժողովրդավարական ինստիտուտների հետագա զարգացման ու ամրապնդման համար, դրական ազդեցություն կունենա Ադրբեջանի և Արցախի միջև հակամարտության կարգավորման վրա:

Այսօր Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման ձգձգումը միայն ավելացնում է ադրբեջանական կողմի՝ հարցը պատերազմական ճանապարհով լուծելու գայթակղությունը, որի ապացույցն էր նաև 2016 թ. ապրիլի 2-5 Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված լայնամասշտաբ ագրեսիան:

Իսկ 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից և Թուրքիայի անմիջական աջակցությամբ սկսված պատերազմը հաստատում է երկու ցեղասպան պետությունների` Թուրքիայի Հանրապետության և նրա  ենթակա` Ադրբեջանի Հանրապետության հանցավոր նախագծերը:

Պատերազմը շարունակվում է ավելի քան 3 շաբաթ,

Արցախի Հանրապետության անկախության միջազգային ճանաչումը կհանդիսանա  ադրբեջանական և թուրքական պարբերաբար կրկնվող ագրեսիայի հնարավորության բացառման գործուն լծակներից մեկը:

Այդպիսով, միջազգային ճանաչումը կապահովի խաղաղ կարգավորման գործընթացի անշրջելիությունը և թույլ կտա կենտրոնանալ ԽՍՀՄ փլուզման և Ադրբեջանի կողմից պարտադրված պատերազմի արդյունքում ձևավորված երկու անկախ, ինքնիշխան պետությունների՝ Արցախի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության խաղաղ համագոյակցության անհրաժեշտ մեխանիզմների ու պայմանների մշակման վրա:

Արցախի Հանրապետության ԱԳՆ